Çocuklarda Öfke Kontrolü

Öfke, bireyin bir engellenme karşısında, beklentileri gerçekleşmediğinde ya da tehdit algıladığında hissettiği temel ve doğal duygu ifadelerinden bir tanesidir. Her bireyin öfkelendiği durumlar değişkenlik gösterir. Öfke ortaya çıktığında davranış, düşünce ve duygularda farklı tepkiler ortaya çıkabilir. Bağırma, çığlık atma, kendine yere atma, vurma gibi davranışlar öfke patlamaları sırasında gözlenebilir.

Çocuklar öfke ortaya çıktığında onu içe yöneltebilir, dışa vurabilir veya kontrol etmeyi öğrenebilir. Öfkenin içe yöneltilmesi tercih edilen bir durum değildir. Çünkü sonrasında, işlemlenmeyen duygular, bir şekilde kendini ruhsal ve fiziksel sorunlarla ifade etmeye çalışır. Çocuğun biriken enerjiyi nasıl boşaltacağını bilememesi öfkesinin en önemli nedenlerinden biridir.

Öfke kontrolünde temel amaç, kişinin kendisine ve çevresine zarar vermeyecek şekilde duygusunu ifade becerisi kazanmasıdır. Unutmayın öfkeyi yok saymak onu ortadan kaldırmayacaktır. Öfke kontrolü için pek çok yöntem vardır. Bireyin kişilik özelliği ve yaşam tarzına bağlı olarak doğru yöntem değişebilir.

Bir erişkin olarak çocuğunuzun öfkesiyle başa çıkmak için öncelikle öfkeyi ortaya çıkaran kaynakları bulmanız gerekir. Yani çocuğunuzun öfkeli tutumunun arkasındaki gerçek sebebin ne olduğunu anlamanız çok önemlidir. Bu noktada öncelikle çocuklarınızı öfkelendiren davranışın onları ve sizi nasıl etkilediğini açıklayın. Tüm diğer duygular gibi öfke de tanımlanıp, açıklandığında azalır. Çocuğunuzun duygularını dinlemeniz ve onları tanımanız gerekir. Ebeveyn olarak kendi duygularınızı sözlü olarak veya bir takım sembollerden yararlanarak örnekler üzerinden öğretin. Daha sonra çocuğunuzdan kendi duygularını ifade etmesini isteyerek durumu pekiştirebilirsiniz. Duygularını ifade edebileceği ve rahatlamayı sağlayan etkinlikler (oyun hamuru, kinetik kum, resim çizme, yazma-yırtma, rahatlama köşesi, yastığa vurma, nefes egzersizleri) gibi etkinlikler kullanabilirsiniz.

Çocuğun yaşadığı öfke patlamaları sırasında sabırlı ve soğukkanlı kalmak çok önemlidir. Ona sarılarak onu koşulsuz kabul ettiğinizi ve güvende olduğunu hissettirebilirsiniz. Sabrınızın taştığını hissettiğiniz zamanlarda öfkeye öfkeyle karşılık vermek yerine sonradan pişman olmamak ve sakinleşmek için biraz geri çekilmelisiniz. Eğer çocuğunuz istediğine öfke krizi sonucunda ulaşır ise bu yolun kabul edilebilir ve geçerli bir yol olduğunu öğrenir ve uygulamaya devam eder.

Çocuğunuz sakinleştikten sonra veya başka bir günde sorunu tekrardan konuşabilir nasıl çözümleyebileceğiniz hakkında farklı alternatifleri konuşabilirsiniz. Unutmayın çocuğunuzun kendisini daha iyi ifade edebilmesi için ve öfkelendiği zaman baş etme becerileri kazanabilmesi için sizin yardımınıza ihtiyacı olabilir. Bu bahsedilenler genel yaklaşım şekilleridir. Eğer çok daha sizleri zorlayan durumlar yaşıyorsanız ve nasıl baş edeceğinizi bilmiyorsanız bir uzmana danışmaktan çekinmeyin.